Leren van kaarten
15-11-2019 Electrocutie
Wat is er gebeurd?

Als voorbereiding op een klus ten behoeve van de centrale luchtbehandelingsinstallatie heeft de Gasunie Kuijpers opdracht gegeven de voorbereidende werkzaamheden uit te voeren. De medewerker is hiervoor aangestuurd om het systeemplafond inclusief verlichting te verwijderen.

De medewerker stond op een 4 treeds trap en wilde de Adels T-verdeler ontkoppelen om de installatie spanningsloos te maken. Tijdens het loskoppelen van de stekker is deze stekker kapot gegaan, waardoor hij de spanning voerende open liggende stekkerpennen raakte en een stroomstoot kreeg. Hij heeft hierdoor 3e graads brandwonden opgelopen op zijn knokkels van zijn rechterhand.

Door de stroomstoot is hij van de trap gevallen, waardoor hij een hoofdwond heeft opgelopen. 

Oorzaak

Stekker
Het betreft hier bekabeling en connectoren die in de volksmond Wieland stekkers worden genoemd. Feitelijk zijn de stekkers van het merk Wieland, echter de T-connectoren van het merk Adels. Het incident heeft zich voor kunnen doen door een defect in de T-connector.

Onderspanning lostrekken
De norm IEC 61535 geeft aan dat connectoren vallende onder deze norm niet bedoeld zijn om los te halen terwijl ze belast zijn. Hiermee wordt bedoeld dat er geen stroom mag lopen. Wat echter inhoud dat er wel spanning op mag staan.

Het losstrekken van de connectoren terwijl deze onderspanning staan zou volgens deze norm moeten kunnen. Wel wordt aangegeven dat deze connectoren niet bedoeld zijn voor regelmatig gebruik. 

Aardlekbeveiliging
De installatie waarmee contact is geweest is niet voorzien van een aardlekschakelaar. Hierdoor bleef de spanning mogelijk langer op de installatie staan.


Conclusie

Ondanks dat er verschillen zitten in de gebruikte normen tussen het merk Wieland en het merk Adels kan niet op basis van de CE worden aangegeven dat één van deze connectoren “ondeugdelijk” zou zijn. Daarnaast worden beide merken veelvuldig gebruikt waardoor ook daardoor geen redenen zijn om op voorhand componenten te verdenken. 

Het onderspanning lostrekken van deze connectoren zou in theorie ook veilig moeten kunnen. Hiervoor dient men echter de klemmen wel eerste los te klikken. Deze handeling is lastig en wordt in de praktijk mogelijk overgeslagen. Waarbij er een hogere belasting komt om de behuizing van de connectoren. Hoe bij dit incident de connector is losgetrokken is onbekend.

De installatie is niet voorzien van een aardlekschakelaar. Dit is ook volgens de huidige eisen niet nodig

Al met al is hier sprake geweest van een incident, waarbij alle handelingen binnen de geldende normen lijken te zijn uitgevoerd.

Advies

Zorg dat je de klemverbindingen losklikt, voordat er aan de connector getrokken wordt.

Daarnaast, en indien mogelijk, is spanningsloos werken altijd de beste keuze. De connectoren zijn in eerste instantie bedoeld voor een snelle installatie. Dat daarmee de installatie ook relatief snel los gehaald kan worden wordt gezien als een mooie bijkomstigheid. Echter blijkt uit dit incident dat dit niet altijd volledig veilig is. 

Indien het onoverkomelijk is dat de verlichtingsgroep of string wordt afgeschakeld is het gezien dit incident verstandig isolerende handschoenen te gaan dragen. Hierbij moet opgemerkt worden dat het dragen van deze handschoenen de werkbaarheid afneemt en men middels een hulpmiddel de haken dient los te klikken.